โครงการ ๑ อปท. ๑ สวนสมุนไพร เฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระขนมพรรษา ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๖๗ เทศบาลตำบลเวียงชัย อำเภอเวียงชัย จังหวัดเชียงราย 1.หลักการและเหตุผล ด้วยกระทรวงมหาดไทยเล็งเห็นถึงความสำคัญของการอนุรักษ์ และการใช้สมุนไพรไทยและสมุนไพรในท้องถิ่น ให้เกิดประโยชน์รวมถึงการอนุรักษ์ภูมิปัญญาไทย ดำเนินโครงการ ๑ อปท. ๑ สวนสมุนไพร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๖๖๖๖ ขึ้น เพื่อร่วมแสดง ความจงรักภักดีและสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ ที่ได้ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจนานัปการตลอดจนเพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีแหล่งเรียนรู้สวนสมุนไพร ให้เด็ก เยาวชนและประชาชนในชุมชน ได้เห็นคุณค่าของสมุนไพรที่มีอยู่ในชุมชน รวมทั้งเป็นประโยชน์ต่อการรักษาสุขภาพ การอนุรักษ์และการใช้สมุนไพรท้องถิ่นให้เกิดประโยชน์ โดยน้อมนำ "หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง" ที่พระบาทสมเด็จ พระบรมชนการธิเบศ มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระราชทานไว้มาปรับใช้ นอกจากนี้ยังมีความสอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals : SDGs) เป้าหมายที่ ๒ ยุติความหิวโหย บรรลุความมั่นคงทางอาหารและยกระดับโภชนาการและการส่งเสริมเกษตรกรรมที่ยั่งยืน ประกอบกับจากสถานการณ์ความผันผวนและมีการเปลี่ยนแปลงของโลก (VUCA Word) กับผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๐๙ (COVID-๑๔) ต่อการดำรงชีวิตของประชาชน และระบบการแพทย์และการสาธารณสุขทั่วโลก ทำให้ทุกประเทศทั่วโลกตระหนักถึงความมั่นคงและความยั่งยืนทางยาซึ่งยาจากสมุนไพร เป็นอีกหนึ่งความหวัง ดังจะเห็นได้จากหลายประเทศเร่งค้นหาและศึกษาวิจัยยาจากผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ ซึ่งประเทศไทยถือว่าเป็นแหล่งกำเนิดของสมุนไพรที่หลากหลาย มีภูมิปัญญาการใช้สมุนไพรเป็นยารักษาโรคมายาวนาน มีนักวิทยาศาสตร์ที่มีความความสามารถ รวมทั้งมีนโยบายส่งเสริมการพัฒนายาจากสมุนไพรเพื่อการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน เป็นผลให้ประชาชนหันมาดูแลใส่ใจสุขภาพของตนเองและครอบครัวด้วยการบริโภคสมุนไพรมากขึ้น เช่น ฟ้าทะลายโจร กระชาย เป็นต้น ทำให้สมุนไพรเป็นที่นิยมและมีความต้องการเพิ่มขึ้น แต่การใช้สมุนไพรนั้น หากนำมาใช้ไม่ถูกวิธีหรือไม่เหมาะสมแล้ว จากคุณประโยชน์อาจกลายเป็นโทษได้เช่นเดียวกัน การมีความรู้เกี่ยวกับการใช้สมุนไพร จึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง สำหรับพื้นที่ในแต่ละท้องถิ่นนั้น ถือว่ามีความหลากหลายทางระบบนิเวศสูง มีพืชพรรณสมุนไพรนานาพรรณที่สามารถให้ประโยชน์ทางด้านโภชนาการ มีคุณค่าทางอาหาร ๒.วัตถุประสงค์ ๒.๑ เพื่อแสดงออกถึงความจงรักภักดี และเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาส วันเฉลิมพระชนมพรรษา ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๖๗) 2.2 เพื่อส่งเสริมให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีแหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นเกี่ยวกับชนิดของพืชพรรณสมุนไพร สรรพคุณ และการใช้ประโยชน์ 2.3 เพื่อส่งเสริมให้เด็ก เยาวชน และประชาชนในชุมชน มีความรู้เรื่องพืชพรรณสมุนไพรไทย สมุนไพรในท้องถิ่น และการอนุรักษ์พืชพรรณสมุนไพรอย่างยั่งยืน 2.4 เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนในชุมชนสามารถนำสมุนไพรมาใช้ประโยชน์ในการดูแลสุขภาพ และแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์สมุนไพร ๓.กลุ่มเป้าหมาย เยาวชน ประชาชน และผู้สนใจ ในเขตพื้นที่เทศบาลตำบลเวียงชัย ๔.วิธีการดำเนินการ 4.1 ปรับปรุงป้าย "โครงการ ๑ อปท. ๑ สวนสมุนไพร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๖ รอบ ๒๘ กรกฎกฎาคม ๒๕๒๕๖๗ พร้อมทั้งประดับธงชาติไทย และธงตราสัญลักษณ์งานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระขนมพรรษา ๖ รอบ ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๖๗ บริเวณสวนสวนสมุนไพร 4.2 ปรับปรุงพัฒนาแหล่งเรียนรู้ ๑ อปท. ๑ สวนสมุนไพร เฉลิมพระเกียรติฯ ให้มีความเหมาะสม สมพระเกียรติ พร้อมทั้งดูแลรักษา คงสภาพ ให้มีความสมบูรณ์อยู่เสมอ เพื่อให้เด็ก เยาวชน และประชาชน ได้เข้ามาเรียนรู้และใช้ประโยชน์ 4.3 จัดให้มีกิจกรรมเฉลิมพระเกียรติฯ ในเดือนกรกฎาคม ๒๕๖๗ เพื่อสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ เห็นความสำคัญ และรู้จักนำสมุนไพรไปใช้ประโยชน์ โดยเชิญชวนเด็ก เยาวชน และประชนในพื้นพื้นที่เข้ามามีส่วนร่วม เช่น กิจกรรมสาธิตการทำผลิตภัตภัณฑ์แปรรูปจากสมุนไพร การถ่ายทอดองค์ความรู้สมุนไพรจากปราชญ์ชาวบ้าน/ผู้เชี่ยวชาญ การทำอาหารพื้นบ้านโดยใช้ผลผลิตจากสวนสมุนไพร และการขยายพันธุ์สมุนไพรหายาก/ใกล้สูญพันธ์ เป็นต้น พร้อมทั้งประชาสัมพันธ์และสร้างการรับรู้ให้กับประชาชน โดยการสื่อสารสังคมเชิงรุกผ่านสื่อต่าง ๆ 4.4 รายงานผลการดำเนินโครงการฯ พร้อมภาพถ่ายและภาพเคลื่อนไหวให้กระทรวงมหาดไทยทราบผ่านทาง Google Forns โดยรายงานผลการดำเนินโครงการฯ ภายในวันที่ ๑๕ มิถุนายน ๒๕๖๗ และรายงายงานผลการดำเนินกิจกรรมเฉลิมพระเกียรติฯ ภายในวันที่ ๙ สิงหาคม ๒๕๖๗ ๕.ระยะเวลาดำเนินการ เดือนมิถุนายน - กันยายน พ.ศ. 2567 ๖.สถานที่ดำเนินการ สวนสมุนไพรศูนย์เรียนรู้ร่วมใจพัฒนาตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ทต.เวียงชัย ๗.งบประมาณดำเนินการ ไม่ใช้งบประมาณ ๘.ผู้รับผิดชอบโครงการ งานสวัสดิการสังคม ฝ่ายอำนวยการ สำนักปลัดเทศบาล ๙.ผลที่คาดว่าจะได้รับ เทศบาลตำบลเวียงชัยมีแหล่งเรียนรู้เกี่ยวกับชนิดของพืชพรรณสมุนไพร สรรพคุณ และการใช้ประโยชน์ จำนวน 1 ศูนย์เรียนรู้ฯ เด็ก เยาวชน และประชาชนในพื้นที่เทศบาลตำบลเวียงชัย มีความรู้เรื่องพืชพรรณสมุนไพรไทย สมุนไพรในท้องถิ่น และการอนุรักษ์พืชพรรณสมุนไพรอย่างยั่งยืน ประชาชนในเขตพื้นที่เทศบาลตำบลเวียงชัยสามารถนำสมุนไพรมาใช้ประโยชน์ในการดูแลสุขภาพ และแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์สมุนไพร